ماجرای الزام همراه داشتن «گذرنامه مصونیت کووید» در سفرهای بین المللی از استرالیا آغاز شده است؛ همزمان با اعلام برنامه زمان بندی تزریق واکسن کووید- ۱۹ در این کشور. مدیرعامل یک شرکت هوایپمایی استرالیایی، شرط سفرهای بین المللی را واکسینه بودن مسافران تعیین کرده است. هرچند این شرکت هنوز برای تعیین این شرط در مسافرت های داخلی تردید دارد.
کانتاس، نخستین ایرلاینی است که از اجباری شدن واکسیناسیون مسافران در برابر ویروس کرونا در سفرهای بین المللی خبر داد و گفت انتظار می رود اطلاعات مربوط به واکسینه شدن مسافران در پاسپورت دیجیتالی آن ها ذخیره شود.
مدیرعامل این شرکت هواپیمایی پیرامون اینکه آیا گذرنامه سفر تغییر خواهد کرد؟ می گوید: صحبت هایی با دیگر خطوط هواپیمایی در سراسر جهان داشتم و فکر می کنم واکسینه شدن مسافران در برابر کووید – ۱۹، به شرط شرکتهای هواپمایی در دیگر کشورها تبدیل شود.
در آمریکا نیز پیش از آنکه تزریق واکسن کووید -۱۹ تاییدیه های رسمی را بگیرد، چندین کمپانی متشکل از شرکتهای هواپیمایی و زنجیره های مواد غذایی، کار روی تئوری «پاسپورت کووید» را آغاز کردند. گذرنامه کووید در واقع سندی است که ثابت می کند مسافر در برابر ویروس کرونا واکسیناسیون شده و این امکان را فراهم می کند تا با محدودیت کمتری سفر کند.
تئوری پردازان گذرنامه کووید معتقدند از این امکان نه فقط در سفر، بلکه برای دسترسی به کنسرتها، مسابقات ورزشی و اجتماعات بزرگ می توان استفاده کرد. این طرح قرار است ابتدا در شرکتهای هواپیمایی JetBlue United Airlines و Virgin Atlantic و تعدادی از شرکتهای هواپیمایی در اروپا آزمایش شود. هرچند، برآورد این شرکتها بر آن است که با توجه به حجم واکسن در دست تولید، این طرح را خیلی زود نتوان فراگیر و جهانی کرد.
سازمان بهداشت جهانی گزارش کرد که در حال حاضر ۱۷۲ کشور با مرکز دسترسی جهانی به واکسن کووید-۱۹ همکاری می کنند، هدف این مرکز دسترسی منصفانه تمام کشورها به واکسن است؛ چرا که نگرانی هایی از بابت توزیع ناعادلانه واکسن در کشورهای کم درآمد و فقیر وجود دارد. از همین رو، درباره محدودیت دسترسی همگان به «گذرنامه کووید» نگرانی هایی مطرح شده است. برخی محققان و پزشکان می گویند: با توجه به اختلاف در سیستم مراقبت های بهداشتی کشورها، ممکن است برخی به راحتی به واکسن کووید دسترسی نداشته باشند.
سازمان بهداشت جهانی نیز قبلاً قابلیت اطمینان به گذرنامه به اصطلاح کووید را زیر سؤال برد، چرا که علاوه بر آن نگرانی های اخلاقی، مقامات پزشکی هنوز نمی دانند مصونیت واکسن چه مدت طول می کشد.
با این وجود، انجمن حمل و نقل هوایی بین المللی (IATA) که نمایندگی ۲۹۰ شرکت هواپیمایی در سراسر جهان را دارد، در ۲۳ نوامبر اعلام کرد که در مراحل نهایی تهیه «پاسپورت دیجیتالی واکسن» برای مسافران است. این سند دیجیتال سلامت، «IATA Travel Pass» نامیده می شود که روشی برای نشان دادن وضعیت واکسیناسیون و نتایج آزمایش کروناست که این اطلاعات، با شرکتهای هواپیمایی و مرزی به اشتراک گذاشته خواهد شد.
به نظر می رسد شرکتهای هواپیمایی از جمله پیشران های تئوری گذرنامه کووید هستند. آخرین برآورد از میزان خسارت تحمیل شده از همه گیری ویروس کرونا به صنعت هوایی جهان، ۳۱۴ میلیارد دلار بوده است. این ویروس حدود ۸۰ درصد پروازها را در تمام مناطق زمین گیر کرده و به اندازه یک دهه صنعت هوایی را به عقب رانده است.
اما پیش از آنکه تلاش برخی کشورها برای دستیابی به واکسن کووید- ۱۹ به بار بنشیند و طرحهای مرتبط با گذرنامه کووید به نتیجه برسد، روزنامه نیویورک تایمز از تعیین شرط دیگری برای سفرهای بین المللی گزارش داده بود که همین حالا در شرکتهای هواپیمایی اجرا می شود؛ «گذرنامه سفر ایمن» یا همان تست تشخیص کووید- ۱۹٫ شرکتهای هواپیمایی در شرایطی که هنوز تزریق واکسن کرونا فراگیر نشده است، داشتن گواهی سلامت را راهی مطمئن برای سفرهای بین المللی دانسته اند.
متخصصان علوم پزشکی، پس از آنکه چین به عنوان نخستین کانون انتشار کووید – ۱۹ معرفی شد، مسافران را از عاملان اصلی جابه جایی این ویروس دانستند. برای همین در اقدامی سریع، بیشتر مرزها مسدود و پروازهای بین المللی به چین متوقف شد.
اینک با گذشت یک سال از شناسایی ویروس کرونا و افزایش امیدواری از این بابت که واکسن کووید به زودی شروع به شکستن محدودیتهای زندگی و احیای دوباره سفرهای بین المللی کنند، کشورهای بیشتری مرزها را به روی مسافران گشوده اند. حدود ۷۰ درصد کشورهایی که بدنبال همه گیری این ویروس، مرزهای خود را به روی مسافران مسدود کرده بودند، به شرط تست تشخیص کرونا (PCR)، برنامه بازگشایی تدریجی مرزها را از سر گرفته اند.
تحقیقات تازه سازمان جهانی جهانگردی نشان می دهد تاکنون ۱۵۲ کشور مرزهای خود را به روی مسافران بین المللی باز کرده اند. هرچند هنوز برخی کشورها در پذیرش همه شهروندان خارجی تردید دارند و ترجیح می دهد در گامهای نخست، با کشورهای موفق در مهار ویروس کرونا تعامل داشته باشند.
هم اینک، شرط سفر به بیشتر این کشورها از جمله ایران، داشتن گواهی سلامت کرونا (تست PCR) یا در اصلاح، «گذرنامه سفر ایمن» است. درحال حاضر شرکتهای هواپیمایی از مسافران، پیش از سوار شدن، نتیجه منفی تست کرونا را می خواهند.
کشورها هنوز درباره سیاست های احتمالی در سفرهای بین المللی آینده، با توجه به سطح تولید واکسن کووید- ۱۹ که همچنان با نیاز جهانی تناسب پیدا نکرده است، اظهارنظر مطمئن و قطعی نداشته اند.
آخرین گزارش سازمان جهانی جهانگردی نشان می دهد صنعت سفر و گردشگری تا پنج ماه نخست سال ۲۰۲۰ متحمل ۳۲۰ میلیارد دلار خسارت شده و در هشت ماه نخست همین سال تا منفی ۷۰ درصد رکود را تجربه کرده و ۱۲۰ میلیون فرصت شغلی در آن به مخاطره افتاده است.
مطالب مرتبط:
