این خبر پیرامون مطرح شدن اهمیت بافت تاریخی همدان به عنوان یک موضوع مهم برای شما نگارش شد.
در همدان امروزی اگرچه اثرات بافت تاریخی و نشانه های آن بسیار کم رنگ تر از گذشته است، اما خوشبختانه هنوز هم در گوشه و کنار آن یادگاری های بی نظیری از نیاکانمان بچشم می خورد که اگر در حفظ و نگهداری آنها نکوشیم طی چند سال آینده چیزی برای معرفی به آیندگان نخواهیم داشت.
دانشیار رشته طراحی شهری دانشگاه بوعلی سینا در نشست تخصصی «تأثیر باززنده سازی بافت تاریخی بر توسعه گردشگری شهر همدان» با بیان اینکه در مقایسه بین واژه های باززنده سازی و بازآفرینی بیشتر موافق واژه بازآفرینی هستم، گفت: دنیای علم در حوزه شهرسازی تجارب زیادی در امر توسعه پشت سر گذاشته و رویکردهای مختلفی در ارتباط با کیفیت بخشی به محیط های شهری و بافت های قدیمی پیش برده که از جمله آنها می توان به مباحث نوسازی، بازسازی، باززنده سازی و توانمندسازی اشاره کرد.
دکتر حسن سجادزاده پیرامون مطرح شدن اهمیت بافت تاریخی همدان به عنوان یک موضوع مهم ادامه داد: سال ۱۹۹۰ رویکردی به نام بازآفرینی در راستای پوشش دادن تمام رویکردهای قبلی که رویکردی جامع نگر در حوزه کیفیت بخشی به بافت ها و فضاهای شهری است، به وجود آمد. این کلمه به معنی احیا، تجدید حیات و دادن زندگی مجدد به فضاهایی که مربوط به گذشته یا در حال مردن است و متأسفانه تجاربی که در این زمینه در ایران و البته در دنیا داریم، شکست خورده است.
وی اضافه کرد: بازآفرینی شامل دو وجه کالبدی و غیرکالبدی است بطوریکه وجه کالبدی باززنده سازی و نوسازی و تمام وجوه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی را دربرمی گیرد. ما معتقدیم شهر مانند انسان یک موجود زنده است و اگر بخواهیم انسان ناتوان را سر پا کنیم تنها نمی توان او را از نظر جسمی احیا کرد و نیاز به روحیه دادن دارد، واژه بازآفرینی نیز در توسعه شهری و به ویژه بافت های تاریخی رویکردی است که در ابعاد مختلف و متناسب با ویژگی های هر بافت و زمینه بکار گرفته می شود.
این مدرس دانشگاه پیرامون مطرح شدن اهمیت بافت تاریخی همدان به عنوان یک موضوع مهم بیان کرد: به لحاظ شهرسازی معاصر نیز اتفاقاتی در همدان افتاده است؛ به عنوان مثال در کمتر شهری پیوند خاصی میان لایه قدیمی و لایه جدید وجود دارد همچنین لایه های بافت قدیمی شهر نسبت به شهرهای دیگر زنده تر است، اگرچه نمیتوان گفت در گذر زمان تخریب نداشته ایم و به نظر می رسد علت این امر به ساختار شهر همدان بر می گردد.
پیوند میان بافت قدیم و جدید در همدان
وی افزود: ایده میدان مرکزی و شش خیابان اصلی در بافت شهر همدان سبب شد کشش و جذبه خاصی به سمت بافت مرکزی پیدا شود و شهر بر مبنای شش خیابان توسعه پیدا کند بنابراین پیوند میان بافت قدیم و جدید اتفاق افتاده و باعث شده در مقایسه با شهرهایی مانند یزد و اصفهان که بوی فضاهای قدیمی را در آنها حس می کنیم، در همدان این احساس نباشد.
سجادزاده پیرامون مطرح شدن اهمیت بافت تاریخی همدان به عنوان یک موضوع مهم اظهار کرد: این امر نه نقطه ضعف است و نه قوت بلکه فرصتی است که بتوانیم نو و کهنه را به هم وصل کنیم. برخی عقیده دارند این اتفاق می تواند بافت قدیمی را بهتر حفظ کند بنابراین همدان از این جهت یک ویژگی خاص دارد که آن را از سایر شهرها متمایز می کند.
وی ادامه داد: در بازآفرینی باید به ظرفیت ها و استعدادهای هر شهر توجه شده و نسخه ای که برای یک شهر پیچیده می شود قطعاً برای شهر دیگر جواب نمی دهد، اما متأسفانه از آنجا که در کشور ما توسعه شهرسازی در دهه های اخیر بر مدار ماشین محوری و طرح های جامع و تفصیلی تعریف شده ۹۰ درصد اهدافی که به لحاظ انسانی داشتیم، تحقق پیدا نکرده و در این فضا برنامه ای برای انسان دیده نشده است.
این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: در رویکرد بازآفرینی باید میان انسان و ماشین تعاملی اتفاق بیفتد و انسان محور قرار بگیرد و ماشین در کنار آن باشد، بر این اساس نیاز است به استعدادها، ظرفیت ها و برندهای هر شهر توجه کنیم و اگر ظرفیت همدان در زمینه گردشگری است باید تمام برنامه ها و پروژه ها در بحث گردشگری متمرکز شود.
سجادزاده افزود: این ظرفیت تا حدی کشف شده و ضروری است اقتصاددانان اطلاعات و تجربیات خود مبنی بر اینکه توسعه همدان باید بر مبنای گردشگری باشد را به کار گرفته و برای تمامی پروژه ها از جمله بافت تاریخی پیوست گردشگری داشته باشیم.
وی شرح داد: القابی مانند شهر تاریخ و تمدن، نخستین شهر جهان اسلام و شهر هزار چشمه را به همدان می دهند، اما تاریخ و تمدن در کجای لایه های توسعه شهری و طراحی شهری همدان دیده می شود؟ اگر مبنای توسعه شهر بر گردشگری باشد تکلیف بافت تا حدی روشن است و به جای کشمکش بین میراث فرهنگی، شورای شهر و شهرداری باید جریان سازی شده و آموزش های لازم داده شود.
چمن هایی که به بهانه توسعه و پیاده راه سازی از بین رفته اند
سجادزاده مطرح کرد: الگویی که در چمن های همدان وجود دارد در کشور بی نظیر است، حدود ۷۰ محله قدیمی که از لحاظ گردشگری با الگوی چمن ها منطبق است، در همدان وجود داشته اما در حال حاضر حدود سه چمن باقیمانده که در حال تخریب هستند و متأسفانه به بهانه توسعه یا پیاده راه سازی از بین رفتند، تنها به این علت که به تبعات کارهایمان توجه نمی کنیم، بازآفرینی رویکردی انسان محور است که در پیاده راه سازی های همدان به آن توجه نشد.
وی با بیان اینکه بازآفرینی باید اصولی، کلان و انسان محور باشد، گفت: در مدیریت شهری ایران عدم مدیریت شفاف و یکپارچه وجود دارد، یعنی همزمان در بافت تاریخی شهرداری، میراث فرهنگی، اداره اوقاف و دیگر سازمان ها مشاور جداگانه دارند و روی یک موضوع کار می کنند و هیچ گاه تحت لوای مدیریت واحد در نمی آیند.
وی توضیح داد: هر طرحی که طبق آن ساکنان اصیل را در محله نگه نداریم و به هر شکلی قصد احیای آن را داشته باشیم، آن طرح شکست خورده است چراکه شهر ساختنی نیست و باید آن را هدایت کنیم؛ به عنوان مثال اگرچه طرح احیا و تبدیل حمام محله حاجی به سفره خانه سنتی تبعاتی داشت اما جنب و جوشی در محله ایجاد کرد. در اصل تا زمانیکه اهالی محلات را در پروژه ها دخالت ندهیم همراهی پیش نمی آید که این مشکل در محله کبابیان و تبدیل خانه های قدیمی به بومگردی وجود دارد.
سجادزاده با اشاره به اینکه بازارهای قدیمی عمر ۱۰۰۰ ساله دارند و با وجود سیل، زلزله همچنان تاب آور و زنده هستند، اظهار کرد: علت این قضیه این است که در بازارهای قدیمی مسائل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی با هم دیده شده است، تک بُعدی دیدن همواره شکست می خورد، همچنان که در برخی از محله های اصفهان با شکست مواجه شد، بنابراین بازآفرینی زمانی جامعیت می یابد که اختلاط چند بعدی وجود داشته باشد.
کاروانسراهای همدان بدون استفاده هستند
این مدرس دانشگاه با بیان اینکه گردشگران بدنبال تفاوت و طعم غذای ایرانی، بنای ایرانی هستند، مطرح کرد: در حال حاضر کاروانسراهای همدان بدون استفاده هستند و باید توجه داشته باشیم که گردشگر برای دیدن تفاوت ها سفر می کند و اگر بهترین برج اقامتی و هتل را هم بسازیم، برایش خوشایند نیست.
وی بیان کرد: متأسفانه سیاستی در میراث فرهنگی وجود دارد که خانه های قدیمی را ثبت و بعد رهایش می کند به این علت که توان مالی احیا یا خریداری آنها را ندارد و صاحب خانه نیز پس از چندین سال صبر نمی تواند با این قضیه کنار بیاید. رویکردهای زیادی در دنیا وجود دارد که طبق یکی از آنها حقوق مالکانه را از محلی دیگر تأمین می کنیم و می تواند در ایران نیز بکار گرفته شود.
سجادزاده توضیح داد: مشاور بازآزفرینی بافت همدان حدود ۱۵ سال پیش در دل محلات قدیمی یک ۱۸ متری عبور داد و متأسفانه تعداد زیادی از خانه ها، حمام، بازارچه تخریب شد. در پی این قانون ساختمان های چند طبقه ای در محلات قدیمی ساخته شد که چهره زشتی ایجاد کرده است.
محله آقاجانی بیگ به انبار ماشین تبدیل شد
عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا شرح داد: به عنوان نمونه اتفاقی که در محله آقاجانی بیگ افتاد یک فاجعه است. پس از تبدیل خیابان بوعلی به پیاده راه، زندگی از این محله قدیمی گرفته و به انبار ماشین تبدیل شد و تمام اهالی، محله را ترک کردند بنابراین در بازآفرینی باید همه ابعاد را با هم ببینیم و صرفاً به جداره، کف و مسائل ظاهری توجه نکنیم.
وی اضافه کرد: مشکل شهرسازی در نظام پهنه بندی نسخه های یکسان است؛ مثلا در شهر همدان ضابطه ای که برای منطقه استادان و متخصصین درنظر گرفته شده برای بافت تاریخی و محلات حاشیه نشین هم وجود دارد، به عبارتی در شهرسازی نظام پهنه بندی بافت نداریم، بافت تاریخی، مناطق حاشین نشین و بالای شهر هر یک قانون و قواعد خاص خود را دارند و تا زمانی که نظام پهنه بندی اصلاح نشود و رویکرد ما در شهرسازی محله محوری نباشد، مشکلات پا بر جا هستند.
سجادزاده ادامه داد: محله خاص زندگی شهری ایرانی است و متأسفانه اهلیت ها در فرآیند بافت در حال از بین رفتن هستند، به عبارت دیگر ساکنان اصیل و دائمی که دوست دارند در این محیط زندگی کنند از محلات می روند و افراد جدید احساس تعلقی به این مکان ها ندارند.
وی با اشاره به اجرای پروژه های شهرسازی شهر همدان مانند بازآفرینی، قطار شهری و توسعه شهری، گفت: در بعضی از این پروژه ها از متخصصان و اساتید رشته شهرسازی استفاده نمی شود، نکته دیگر این است که اگر شعار اول همدان گردشگری است چرا در دانشگاه رشته گردشگری، حمل و نقل شهری و محیط زیست نداریم و رشته هایی در اولویت قرار می گیرد که مناسب همدان نیستند؟ این موضوعات به بازنگری جامع نیاز دارند و نگاه تا محرک توسعه نباشد نمی تواند چشم انداز و آینده روشنی برای توسعه شهری ایجاد کند.
سجادزاده بیان کرد: چرا شهری تاریخی با ادعای تاریخ و تمدن یک اثر ثبت جهانی ندارد؟ چرا این اثر بافت تاریخی همدان نباشد؟ البته شهرداری نگران است اگر بافت را از دست بدهد درآمد سرشار آن به لحاظ ساخت و ساز را از دست خواهد داد و نمی تواند شهر را اداره کند بنابراین اگر بدنبال درآمد پایدار هستیم، باید تبعاتی را بدهیم.
وی با اشاره به اینکه در این زمینه تعداد زیادی تحقیق، مقاله و پایان نامه وجود دارد، اما دانشگاهیان را به کار نمی گیرند، گفت: دانشگاه نیز در مسیر کاربردی گام برنداشته است. همچنین، به تعداد فراوان نسخه های جلسه ای و اداری موجود است، اما شهر با بخشنامه درست نمی شود چرا که شهر پوست اندازی می کند و نمونه بارز آن میدان مرکزی شهر همدان است که به لحاظ اجتماعی، فرهنگی بسیار موفق بوده است.
همدان بیش از ۴۰ گذر فرهنگی و تاریخی دارد
سجادزاده گفت: در همدان بیش از ۴۰ گذر فرهنگی، تاریخی داریم که باید شناسایی و در جهت ارتقای گردشگری استفاده شوند، گردشگری یک شبکه است و بافت زمانی رونق می گیرد که بتوانیم سرمایه گذار را تشویق به سرمایه گذاری کنیم که متأسفانه تاکنون در این زمینه کاری انجام نشده است، از طرفی بافت های تاریخی به سرعت دارند دچار خدشه می شوند و بخشی از آن توسط مردم و قانون های وراثتی در حال تخریب است و ارگان ها باید بافت را نجات دهند.
سجادزاده اظهار کرد: در تعریف پروژه های گردشگری باید به بحث خوراک و به ویژه غذاهای بومی و محلی و خرید توجه کرد و این دو باید مکمل هر پروژه گردشگری باشند؛ به عنوان نمونه در لالجین دیزی سراهایی هستند که بسیار موفق عمل کردند و میتوان در ساختمان های اطراف میدان اصلی همدان نیز این برنامه را گنجاند.
وی اضافه کرد: بافت مجموعه واحدی است که تار و پودش باید به هم وصل شود و پیوندی فضایی در آن اتفاق بیفتد، خانه در محله تعریف می شود و خانه و مسجد به عنوان تک بنا جواب نمی دهد و در این مورد مکان یابی اصل اساسی است؛ مثلا تپه مصلی همدان به عنوان مکانی برای برپایی نماز جمعه با شکست مواجه شد، چرا که مردم به این محل نرفتند بنابراین زنجیره بهم پیوسته بافت و مکان یابی و نگاه محله محوری بسیار مهم است و در توسعه گردشگری و توسعه شهر ضروری است.
روی گردشگری لوکس سرمایه گذاری کنیم
این مدرس دانشگاه با تأکید بر اینکه گردشگری صرفا صنعتی فانتزی نیست، گفت: اگر نگاه در این زمینه از کلان به جز نباشد، تبعاتی خواهد داشت همچنین گردشگری تیغ دو لبه است و گاهی گردشگر بیش از آن که فایده داشته باشد، ضرر دارد به همین علت باید نگاه اقتصاد و فرهنگی به گردشگر داشته باشیم و روی گردشگری لوکس سرمایه گذاری کنیم.
سجادزاده توضیح داد: با توجه به اینکه جمعیت همدان نسبت به سالهای گذشته کاهش یافته به نظر می رسد نیازی به تعریف پروژه جدید و گسترش شهر نیست، بلکه میتوان فضاهای قدیمی و بناهای گذشته را احیا و از آنها استفاده کرد و اگر هزینه هایی که برای پروژه های جدید و گسترش شهر می شود صرف بازآفرینی می شد، سلامت روان شهروندان خدشه دار نمی شد.
وی با بیان اینکه باید برای تمام طرح ها سند جامع تعریف شود، گفت: سند جامع گردشگری، سند جامع توسعه شهر، سند معلولان و مواردی از این دست خاص هر شهر هستند و باید توسط متخصصان و افراد دغدغه مند تهیه شوند و نگاه ها باید به صورت جامع و در مقیاس کلان محور اتفاق بیفتد.
راه توسعه گردشگری از حفظ میراث فرهنگی می گذرد
مدیرعامل بنیاد توسعه گردشگری آسیا نیز با حضور با بیان اینکه راه توسعه گردشگری از حفظ میراث فرهنگی می گذرد، گفت: بافت تاریخی و فضاهای گردشگری منحصربفرد هستند، متأسفانه گاهی اوقات فکر می کنیم از لحاظ مدیریت شهری به درجات بالایی رسیدیم، اما در مفاهیم ساده گیر کرده ایم.
بهنام افتخاریان ادامه داد: در کشمکش اخیر میان میراث فرهنگی، شهرداری و شورای شهر همدان می توان شهرداری را تخریبگر بافت قدیمی دانست، چرا که بافت تاریخی اهمیتی برای این ارگان ندارد. شهرداری در یک اصطکاک دوگانه گیر کرده است، از طرفی می خواهد در توسعه گردشگری فعالیت کند و از طرف دیگر دوست ندارد در حفظ میراث فرهنگی مشارکت کند چراکه درآمدهایی که برای شهرداری درنظر گرفته شده از این مسیر است و تخریب ها و ساخت های مجدد برای آن درآمدزاست.
وی با اشاره به اینکه بار کلمه باززنده سازی زیبا نیست؛ به عنوان مثال اگر در محله قدیمی جولان بخواهیم طرح باززنده سازی را اجرا کنیم بطور حتم با مخالفت ۹۹ درصد از اهالی محله مواجه می شویم، اظهار کرد: در حوزه گردشگری مثلث مردم، گردشگر و مسئولان محلی نقش مهمی دارند که این قضیه در همدان دچار مشکلات عدیده ای است.
افتخاریان بیان کرد: در حوزه گردشگری در بافت تاریخی، موضوع جاذبه اولیه و جاذبه ثانویه مطرح است و به عنوان نمونه آرامگاه بوعلی و غار علیصدر در همدان جاذبه های اولیه هستند اما میتوان در کنار این جاذبه ها بافت تاریخی را نیز در نظر گرفت، اما همدان خود را از این نعمت محروم کرده است.
این فعال گردشگری مطرح کرد: در گذشته بافت تاریخی منحصربفردی در همدان داشتیم و در حال حاضر لکه های تاریخی داریم و هنوز متولیان شهری در این مورد به مدیریت نرسیدند و مردم هم آمادگیش را ندارند؛ مثلاً هزینه هنگفتی برای پیاده راه سازی می شود و خیلی هم خوب است، اما انگار قانون نانوشته ای وجود دارد که همیشه بخشی از یک طرح را اجرا کنیم. در همدان پیاده راه سازی انجام شد اما جداره سازی نه!
وی با اشاره به اینکه در بافت تاریخی به آموزش حفظ بافت هم نیاز است، خاطرنشان کرد: حفظ بافت تاریخی و بازآفرینی به حوزه اقتصادی مردم مربوط می شود، در همدان بناهای متعددی مانند کاروانسرای حسین خانی وجود دارد که در حال از بین رفتن است و دولت نه توان حفظ آن را دارد و نه تأمین اقتصادیش را.
وی با بیان اینکه تاکنون در بحث حفظ میراث فرهنگی تنها به مباحث کالبدی رسیده ایم، گفت: بعضی از محلات قدیمی همدان هنوز توانایی گنجایش پذیرش توریست ایرانی را هم ندارند و در مباحث مدیریتی، فرهنگی، اقتصادی و افراد ساکن بافت تاریخی مشکلاتی وجود دارد، افراد ساکن در این محلات به خانه های قدیمی خود افتخار نمی کنند که به بار فرهنگی در اجتماع و نداشتن آموزش برمی گردد، علاوه بر این بحث معیشت هم مطرح است و در همدان گرانی قیمت زمین باعث تخریب خانه های قدیمی شده و اغلب این خانه ها به علت درون گرا بودن قابل شناسایی نیستند.
محله جولان ارزش افزوده ای به نام تپه هگمتانه دارد
وی توضیح داد: محله جولان ارزش افزوده ای به نام تپه هگمتانه دارد و می توان از تپه هگمتانه به عنوان یک جاذبه اولیه استفاده کرد تا گردشگران این اثر باستانی از لکه های تاریخی محله جولان نیز بازدید کنند اما نه تنها این اتفاقات عملی نمی شود بلکه درب حمام تاریخی این محله قدیمی را سیمان گرفته اند که کسی به آن مراجعه نکند.
افتخاریان افزود: متأسفانه به هیچ یک از چمن های همدان رسیدگی نشده که از آن به عنوان الگو استفاده شود و محله هایی مانند کبابیان و کلپا رها شده و بقیه چمن ها هم پیش از این از بین رفته اند. در شهر همدان موارد منحصربفردی وجود دارد که در بلاتکلیفی مدیریت شهر قرار گرفت، اما واقعیت این است که همیشه مردم از دولت جلوتر هستند.
مدیرعامل بنیاد توسعه گردشگری آسیا با اشاره به اینکه درباره آمایش گردشگری نیز همین قضیه مطرح است، گفت: شیوع کرونا نشان داد توسعه گردشگری اولویت مسئولان و مدیرت شهری همدان نیست و ۶۰ درصد بدنه اقتصادی گردشگری از بین رفت و از سال آینده باید با یک بدنه نحیف ادامه دهیم.
وی درباره اصالت محله های قدیمی شرح داد: ریشه اصالت در محلات قدیمی به دهه ۵۰ و پیش از آن برمی گردد، اگر تاریخ محله ها و چمن های همدان را بررسی کنیم متوجه می شویم محلاتی مانند آقاجانی بیگ، جولان، شالبافان ایالتی بوده اند، اما از یک برهه زمانی سعی می شود به زور این قانون را به هم بریزیم و نتیجه آن شهرک سازی در دل محله تاریخی جولان است و نتیجه این اتفاق و ساخت و سازهای نامتعارف و ناهمگون باعث شد اهالی این محله تا دهه ۸۰ از آنجا بیرون آمدند.
وی با بیان اینکه وقتی بافت متحد و افراد کاریزماتیک از محله های قدیمی حذف می شوند تأثیر بسیار منفی در پی دارد که از بین رفتن خانه های زیبای قدیمی و نابود شدن بافت محلات یکی از نمونه های آن است، ادامه داد: متأسفانه در حفظ بافت تاریخی همدان نه از نمونه های داخلی الگوبرداری می کنیم نه از تجارب دانشگاهیان استفاده می کنیم و نه به حرف مردم بها می دهیم و در نهایت نسخه ای که مشخص نیست توسط چه کسی نوشته شده به مرحله اجرا می رسد و ماحصل آن ۱۸ متری هایی است که از وسط محلات تاریخی گذشته و تیشه به ریشه بناها زده و توسعه ناهمگون و محلات ناموزون را ساخته است.
مردم علاقمند به زندگی در بافت فرسوده نیستند
این فعال گردشگری اضافه کرد: زمانی که اهالی محلی به این نتیجه می رسند که محله شان مورد اعتماد است، راغب به نگهداری و توسعه آن هستند اما با دادن عناوینی مثل بافت فرسوده و بافت مرده به این محلات نه تنها مردم میلی به حفظ بافت و خانه های قدیمی ندارند بلکه علاقمند نیستند در این محلات زندگی کنند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۱۲ خانه قدیمی و واجد ارزش در محلات جولان، کبابیان و شالبافان وجود دارد که آرام آرام در حال تخریب هستند، اظهار کرد: در حوزه تغییر کاربری بناها کار علمی انجام نشده و نظر اهالی محلی مورد اهمیت نیز پرسیده نشده است در حالیکه استفاده از راهکارهای متخصصان و نظرات مردم می تواند راهگشا باشد.
افتخاریان با اشاره به اینکه بافت تاریخی از حساسیت خاصی برخوردار است و نمی توان نسخه واحدی برای تمام مناطق شهر پیچید، مطرح کرد: باید منطقه ای را به عنوان پایه انتخاب و اصلاح کرد تا مردم مایل به زندگی کردن در محله باشند علاوه بر این باید به نکات جذاب و داستان های محلات بپردازیم.
وی با تأکید بر اینکه بافت تاریخی تنها راه نجات گردشگری است، گفت: به عنوان مثال کاروانسراها قابلیت تبدیل به بوتیک هتل را دارند و با حفظ معماری سنتی این بناها می توان به رونق گردشگری کمک کرد همچنین در مورد مطالعات تغییر کاربری خانه های قدیمی باید به بحث فرهنگی توجه شود تا طرحها با موفقیت اجرا شوند.
مدیران، گردشگری را به عنوان صنعتی تزیینی می بینند
این راهنمای تور درباره ماندگاری گردشگر نیز شرح داد: مدیران، گردشگری را به عنوان صنعتی تزیینی می بینند و زمانیکه قرار است گردشگری را از جنبه تزیینی بودن به مرحله اجرایی برسانیم مسئله متفاوت می شود؛ به عنوان نمونه مسئولان، این صنعت را تنها در حد و اندازه برگزاری همایش و سمینار می دانند اما تاکنون کار علمی در این حوزه انجام نشده است بنابراین لازم است جاذبه ها را در شهر شناسایی و امتیازبندی کنیم.
وی ادامه داد: شاخصه هایی مانند آرامگاه بوعلی، آرامگاه باباطاهر، تپه هگمتانه و گنبد علویان جاذبه هایی هستند که علاوه بر آنها باید بهانه هایی برای ماندگاری گردشگران به عنوان جاذبه های ثانویه ایجاد کنیم، جاذبه های ثانویه می تواند تفریحی یا تاریخی باشد، جاذبه تفریحی مانند تله کابین گنجنامه است که در همدان شکست خورده است.
افتخاریان اضافه کرد: آنچه در بافت تاریخی نیاز داریم سرمایه گذارهای علاقمند و دغدغه مند است و تعیین گذر فرهنگی، هنری می تواند به این امر کمک کند؛ به عنوان مثال باید بررسی شود که محله کبابیان یا جولان چطور می تواند گردشگر جذب کند اما متأسفانه به علت نبود سرمایه گذار واقعی، شبه سرمایه گذارها کار را در دست گرفته اند.
وی با اشاره به اینکه بافت های تاریخی حدود ۳۰ درصد از بافت شهرهای ایران را تشکیل می دهد، مطرح کرد: بهتر است ارگان ها و سازمان ها به این مناطق کاری نداشته باشند چراکه وقتی تصمیم می گیرند حال بافت قدیمی را خوب کنند نتیجه عکس حاصل می شود که نمونه بارز آن محله جولان است، رویکردهای مهندسی محور شهرسازی را تنها علم مهندسی می دانند در صورتیکه باید رویکرد انسانی را نیز درنظر گرفت.
آموزش گردشگری در کشور و به تبع آن در همدان تعطیل است
افتخاریان با بیان اینکه آموزش گردشگری در کشور و به تبع آن در همدان تعطیل است، یادآور شد: مثلا بافت سنگی و ارزشمند روستای ورکانه به علت آموزش ندیدن اهالی در حال نابود شدن است بنابراین باید اهمیت بافت تاریخی را به اهالی و به ویژه بانوان که عاملان مهمی در توسعه و ضدتوسعه محلات هستند، آموزش دهیم تا در حفظ آن یاری رسان باشند.
مطالب مرتبط:
