تل یا تپه تهماچی ازجمله تپه های باستانی است که قدمت آن به هزاره پنجم قبل از میلاد می رسد و تنها اثر پیش از تاریخ است که در کرانه های خلیج فارس قرار دارد.
تل تهماچی در دشتی وسیع و هموار در کنار تپه های بزرگ دیگری واقع شده که لایه های تاریخی و فرهنگی آن قابل دیدن است. شاید همین امر است که سبب شد حفاران غیرمجاز سراغ این تپه باستانی بیایند و به امید رسیدن به گنج گوشه و کنار آن را بکنند و زخم های متعدد بر دامن آن به جای بگذارند. در این میان اینگونه به نظر می رسد که حفاظت و نگهداری از این تپه دور مانده و میراث فرهنگی بوشهر گوشه چشمی به این تپه باستانی ندارد.
با این وجود محمدحسین ارسطوزاده (مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان بوشهر) تاکید دارد: تپه تهماچی قبل از ثبت در فهرست میراث ملی مورد تعرض حفاران غیرمجاز قرار گرفته بود اما با ثبت این تپه باستانی در فهرست میراث ملی، دیگر تعرضی به آن نشد و هم اکنون نیز تحت حفاظت یگان است.
او افزود: ثبت این اثر شرایط و پشتوانه قانونی را برای نگهداری بیشتر از آن فراهم می کند. تپه تهماچی ثبت ملی شده است و این ثبت نخستین گام و مقدمه برای حفاظت از این تپه باستانی است. مبنای حفاظت ثبت ملی است و اگر ثبت اتفاق نیفتد، نمی توان بر اساس موارد قانونی از آثار موجود دفاع کرد. با این وجود ثبت ملی یک اثر به خودی خود حافظ آن اثر نیست و تنها زیربنایی برای انجام اقدامات قانونی است. البته پیش بینی هایی برای اجرای برنامه های حفاظتی برای این تپه باستانی در اداره میراث استان انجام شدند.
ارسطوزاده درخصوص چرایی دیر ثبت شدن این میراث باستانی گفت: بسیاری از آثار وجود دارند که با وجود قدمتی که دارند ثبت نشده اند. هزاران اثر تاریخی در کشور داریم که هنوز ثبت نشده اند و این امر در تمام دنیا نیز وجود دارد. بسیاری از محوطه ها باید شناسایی شود و میتوان گفت بیش از ۹۰ درصد آثار تاریخی بوشهر شناسایی شده اند اما روند ثبت بسیار تخصصی و سخت است و نیازمند اسناد و مدارک متعدد و تامین بودجه لازم است.
مطالب مرتبط:
