در چهارمحال و بختیاری آثار تاریخی بسیاری از جمله قلعه های خوانین، حمام ها، مساجد، قبرستان های ارامنه، ساباط و … با قدمت بیش از چند سال و حتی چند هزار ساله وجود دارند. برخی از این آثار تاریخی در نوع خود منحصر بفرد هستند.
بافت تاریخی، یک بافت با ارزش از نظر فرهنگی محسوب می شود که نشان دهنده هویت، فرهنگ و تاریخ یک منطقه است، اما باید به این نکته توجه کرد که بافت فرسوده به بافتی اطلاق می شود که فرسودگی در بافت و عناصر درونی آن به علت فقدان برنامه، توسعه و نبود نظارت کافی بر شکل گیری سازه بوجود می آید و هیچگونه ارزش تاریخی ندارد، یعنی سازه هایی که در هنگام شکل گیری آن از مصالح مرغوب استفاده نشده با گذشت زمان نه چندان طولانی دچار فرسودگی خواهندشد، بنابراین نباید بافت تاریخی و فرسوده را اشتباه بگیریم و به بهانه فرسودگی دست به تخریب آثار تاریخی بزنیم.
شهر جونقان واقع در ۴۵ کیلومتری چهارمحال و بختیاری دارای آثار تاریخی متعددی از جمله ساباط، حمام تاریخی، کاروانسرای طاق سنگی خان اوی، کتیبه تاریخی باقی مانده از دوران شاه عباس صفوی و چند اثر با ارزش دیگر است که این آثار از معماری بسیاری زیبایی برخوردار هستند.
سایه تخریب بر سر آثار تاریخی جونقان
آقاجانی، یکی از اهالی شهر جونقان با اشاره به اینکه سایه تخریب بر سر آثار تاریخی جونقان سنگینی می کند، اظهار کرد: یک ساباط با قدمت بیش از صد سال در این شهر وجود داشت، متاسفانه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری به این اثر توجه زیادی نکرده و مانع تخریب آن توسط شهرداری نشد.
وی پیرامون مرگ تدریجی برخی آثار تاریخی جونقان ادامه داد: به هر حال در کنار تمام هشدارها و ابراز نگرانی های دوستداران میراث فرهنگی، بافت تاریخی جونقان که با ورود به کوچه پس کوچه های آن احساس ناب حضور در تاریخ به آدم دست می دهد و با معماری زیبای خود چشم هر بیننده ای را می نوازد، این سالها حال و روز مناسبی ندارد.
آقاجانی یادآور شد: اقدام ناخوشایند ساکنان حوالی ساباط تاریخی در جهت تخریب و کم توجهی به فضای ظاهری بافت و کارساز نبودن تدابیر کوچک سازمان های متولی در راستای حفظ، مرمت و احیای این بافت در نهایت دست به تخریب این اثر زده شد و دل دوستداران میراث فرهنگی را به درد آورد.
این ساکن شهر جونقان گفت: احساس خطر برای تمام آثار تاریخی و همچنین باستانی شهر جونقان مانند واقع در سراب بکان، کاروانسرای طاق سنگی خان اوی، کتیبه تاریخی باقی مانده از دوران شاه عباس صفوی و … نیز احساس می شود.
وی تاکید کرد: متأسفانه برخی از مردم هیچ اهمیتی برای این اسنادِ هویت ملی قائل نیستند و باعث خسارت به این اسناد هویت ملی می شوند.
کمبود اعتبار اجازه آغاز عملیات مرمت جدید را نمی دهد
واحد جولایی، رئیس گروه حفظ و احیای بناهای تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری در خصوص وضعیت بناهای تاریخی شهر جونقان اظهار کرد: قلعه سردار اسعد بختیاری، کاروانسرای طاق سنگی خان اوی، کتیبه به جا مانده از دوران شاه عباس صفوی در سراب بکان جونقان، چند حمام و مسجد تاریخی از جمله آثار تاریخی در این شهر بشمار می رود.
وی ادامه داد: آثار به ثبت رسیده در فهرست آثار ملی مانند قلعه سردار اسعد بختیاری، حمام خان اوی و … در شهرستان جونقان مرمت شده و از آنها حفاظت می شود، اما برخی از آثار تاریخی مانند مساجد و حمام ها در فهرست آثار سازمان اوقاف هستند و وظیفه حفاظت از این آثار نیز بر عهده این نهادها است.
جولایی با اشاره به مصوبه دولت در خصوص حفظ و حراست از آثار تاریخی در کشور بیان کرد: بناهای تاریخی که در اختیار سازمان ها و ارگان های دولتی هستند، وظیفه حفاظت از این بناها بر عهده همان ارگان و سازمان است، همچنین شهرداری ها نیز وظایفی د در حفاظت از بناهای تاریخی بر عهده دارند.
رئیس گروه حفظ و احیای بناهای تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری در خصوص آسیب وارده به کتیبه بر جای مانده از دوران صفویه در شهر جونقان توضیح داد: یک کشاورز بر اثر ناآگاهی اقدام به ایجاد شخم در اطراف این کتیبه کرد، بالافاصله از ادامه کار جلوگیری شد و در همین راستا نیز یک پرونده قضایی برای فرد متخلف تشکیل شد، این پرونده در دستگاه قضایی در حال بررسی است.
وی ادامه داد: همچنین کاروانسرای طاق سنگی خان اوی در سالهای گذشته چندین بار مورد مرمت واقع شد، اما متاسفانه شبانه چند نفر سودجو اقدام به حفاری در این اثر تاریخی کرده اند و میله هایی که برای حفاظت از این آثار در نظر گرفته شده بود، توسط اشخاص ناشناس به سرقت رفت.
جولایی با اشاره به اینکه بودجه های عمرانی در چند سال اخیر با کاهش روبرو شده، عنوان کرد: این مسئله بر روی بودجه های مرمتی آثار تاریخی نیز تاثیرگذار است، در تلاشیم اجازه ندهیم سودجویان به این آثار تاریخی ملی دست اندازی کنند. اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان فارسان نیز در این چند وقت اخیر اقدامات خوبی در راستای مرمت این آثار انجام داده است.
رئیس گروه حفظ و احیای بناهای تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری گفت: به علت کمبود اعتبارات نتوانسیم عملیات مرمت جدیدی را آغاز کنیم.
مطالب مرتبط:
