در برنامه آئین دیپلماسی گردشگری عباس بیدگلی؛ مدیر اجرایی جامعه هتلداران، طاهریان؛ رئیس انجمن شرکت های هواپیمایی ایران، محمدرضا پاکروان؛ دیپلمات سابق در جمهوری آذربایجان و نخجوان، محسن حاجی سعید؛ رئیس کانون انجمن های سراسری راهنمایان گردشگری کشور، شالبافیان؛ معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، رجبعلی خسروآبادی؛ از شرکت ایرانگردی و جهانگردی، حرمت الله رفیعی؛ رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و محمد عبدالعلی پور؛ کارشناس گردشگری و سرمایه حضور داشتند و موضوعاتی از جمله حذف روادید، فعال سازی رایزنان گردشگری و همچنین تسهیل حضور گردشگران در کشور و رونق فرهنگی و اقتصادی مطرح شد.
در این برنامه شالبافیان با اشاره به تأسیس اداره مستقل دیپلماسی گردشگری در بازنگری ساختار وزارت خارجه گفت: این خوب است و باید با همکاری بخش های ذیربط و استمداد از بخش خصوصی بتوانیم از این ابزار استفاده کنیم همچنین اولویت اصلی ما در هماهنگی دستگاه ها استفاده از ظرفیت دستگاه های مختلف است.
شالبافان پیرامون اینکه تاکنون هیچ سفیری در زمینه دیپلماسی گردشگری فعالیتی نداشته است، تصریح کرد: یکی از این دستگاه ها وزارت امورخارجه است که اداره مستقلی زیرمجموعه بخش اقتصادی وزارت امورخارجه تأسیس شده تا بتوانیم از این ابزار استفاده کنیم و یکی دیگر از این ابزارها رایزنهای فرهنگی هستند که براساس مصوبات وظایفی دارند.
شالبافیان همچنین در پاسخ به سوال دیگری درباره اینکه سیاست حذف روادید به کجا رسید؟ پاسخ داد: لغو روادید یکی از راههای تسهیل ورود گردشگران و کمک به دیپلماسی گردشگری است و این مبتنی بر تعاملات با کشورهای همسایه و شرکای راهبردی و کشورهای بازار هدف ایران است.
وی با اشاره به اینکه یکی دیگر از اقداماتی که هم اکنون نبض گردشگری کشور را حفظ کرده تلاش در رابطه با ممنوعیت صدور روادید گردشگری بوده است تا ورود اتباع خارجی به اشکال مختلف امکانپذیر شود، گفت: علاوه بر بهره مندی از سایر قالب های روادید همانند ویزای تجاری، حفظ جریان صدور روادید گردشگری سلامت یا T visa سبب شده تا ضمن تمهید سهمیه ای برای دفاتر خدمات گردشگری فرصت حفظ مشتریان پیشین که دارای پرونده های پزشکی بوده اند و با هدف درمان قصد سفر به کشور را داشته اند، مهیا شود.
وی تاکید کرد: یکی از اصلی ترین پیگیری های ضرغامی این است که با فروکش کردن بیماری کرونا، بحث ازسرگیری صدور روادیدها سرعت بگیرد و بزودی با جلب نظر دستگاه های مربوطه این امر محقق می شود ولی لازمه آن، اجازه ستاد کروناست و تدریجاً صدور روادید از سر گرفته خواهد شد.
محمد عبدالعلی پور، مدیر اسبق موزه ها و کاخ موزه های میراث فرهنگی کشور و کارشناس و پژوهشگر سرمایه گذاری گردشگری و آثار تاریخی، کارشناس سازمان میراث فرهنگی پرداختن به رویکرد دیپلماسی فرهنگی را امری بسیار با اهمیت دانست و افزود: ورود و توجه بخش خصوصی به این به این بخش می تواند رونقی توجه را از حالت شعار به واقعیت بدل سازد.
توسعه نامتوازن در سرعین
وی با اشاره به نمونه هایی از بی توجهی به گردشگری و برنامه ریزی های نامناسب در این حوزه افزود: توجه به گردشگری نباید در حد شعار و حرف باشد وباید به ظرفیت و پتانسیل های بخش خصوصی توجه کرد و اگر برنامه ریزی درستی نباشد به بیراهه می رویم مثلاً سرعین اردبیل نمونه توسعه نامتوازن است و امکانات اقامتی در نقاط دیگر اردبیل وجود ندارد و با توجه به مباحث مطرح شده در نشست نتیجه می گیریم که باید نگاه ملی و ویژه ای به گردشگری داشته باشیم.
این پژوهشگر سرمایه گذاری گردشگری و آثار تاریخی افزود: توجه به گردشگری و توسعه این صنعت و توجه به زیرساخت های استانی کار برای یک وزارتخانه میراث فرهنگی و گردشگری نیست و این از وظایف اصلی وزارت خارجه نیز می تواند باشد و البته باید امکانات لازم را در اختیار بخش خصوصی بگذاریم و دست بخش خصوصی را باز گذاشته و با تسهیل مسیر فعالیت آنها استفاده از فرصت های بین المللی و نمایشگاه ها را داشته باشیم.
وی اضافه کرد: بحث صدور روادید در فرودگاه یا لغو روادید را باید برای رونق گردشگری در کشور پیگیری کرد، البته با توجه به تحریم ها، در طول این سالها فعالین این عرصه با گرفتن قطعات و آوردن هواپیماها نگذاشتند این صنعت از بین برود.
وی در پایان و نتیجه بحث اولویت قرار دادن توسعه گردشگری در برنامه های کلان کشور، همراهی همه دستگاه ها و نهادهای ذیربط در حوزه گردشگری، استفاده از ظرفیت های بخش خصوصی و ایجاد زمینه فعالیت بخش خصوصی، گسترش بازارهای بین المللی و استفاده از امکانات و شرایط موجود دنیا، آموزش و ارتقای سطح افراد فعال در این حوزه، صدور ویزای الکترونیک، لغو روادید و تشکیل کنسرسیوم های مختلف را از راهکارهای ضروری در مسیر توسعه صنعت گردشگری برشمرد و گفت: یادمان باشد با وجود تحریم ها همین نزدیم به ۱۶ خط هوایی یک کشور با تلاش و زحمت فراوان مانع رکود و حذف این صنعت در کشور شدند.
رایزن گردشگری نداریم
حرمت الله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی در این نشست گفت: باید دیپلماسی در وزارت امورخارجه انجام پذیرد ولی تاکنون هیچ سفیری در زمینه دیپلماسی گردشگری فعالیتی نداشته است.
وی افزود: مناسب است بستری در سفارتخانه های ایران در کشورهای خارجی ایجاد شود تا مساله گردشگری را تبیین کنند و باید باور داشته باشیم تا چرخ گردشگری کشور نچرخد، توسعه امکان پذیر نخواهد بود.
رفیعی با بیان این موضوع که کشورهای همسایه در زمینه گردشگری زمینه مناسب نداشته ولی پیشرفت دارند، گفت: کشور ما ظرفیت های گردشگری فراوانی دارد ولی از این فرصت ها و ظرفیت ها بهره نمی بریم و نسبت به همسایگان خود پیشرفتی نداریم.
رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی عنوان داشت: گردشگری خروجی و ورودی یک حلقه وصل به هم است که اگر اعلام می کنیم که ۸ میلیون گردشگر داریم، ۴ میلیون فقط برای اربعین و به عشق اباعبدالله هستند و یک میلیون بازرگانان و تجار و سه میلیون باقی هم سفیران فرهنگی کشور هستند که با بودجه و هزینه خودشان به سفر می روند و معرف فرهنگ کشور ما و شکننده پروژه ایران هراسی در سطح جهان هستند.
وی بیان کرد: همه دنیا از کرونا آسیب دید ولی در ایران دولتمردان هیچ کمکی نکردند. دولت باید کمک کند خانواده ها بتوانند در گعده های شبانه به مسافرت بروند. در اماکن گردشگری خارجی مردم نگران کرونا نیستند چراکه متولی درمان باید وظیفه خود را به درستی انجام دهد. بسیاری از کشورها بابت درمان کرونا گردشگری پزشکی را رونق دادند.
رفیعی با اشاره به اینکه طبق آمار سازمان جهانی گردشگری در شش ماه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی بین ۶۵ تا ۸۵ درصد رکود در مقاصد گردشگری جهان ثبت شده، گفت: خسارت های واردشده به صنعت گردشگری کشور بخشی از جریان بحران جهانی بوده است که تدابیر اتخاذ شده با همکاری بخش های فرابخشی و ستاد ملی کرونا جهت کاهش این رکود و خسارت ها بوده است.
وی افزود: با واکسیناسیون ۷۰ درصدی باید دوایر مختلف در اختیار صنعت گردشگری قرار بگیرند و با شروع سال میلادی رونق گردشگری اتفاق میفتد و همه ارگان ها و نهادها باید در این زمینه یاری برسانند.
جای چهره ها در اکسپو خالی است
رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی همچنین در پاسخ به سوال دیگری درباره اینکه نمایشگاه خارجی چه تأثیری در رشد گردشگری دارد؟ به رویدادهای گردشگری مثل اکسپوها که ایران فعالانه حضور دارد اشاره کرد توضیح داد: در معرفی چهره ها جای ما خالیست و در این صورت نمی توانیم موفق باشیم بطور مثال چند نمایشگاه که در سالهای قبل داشتیم که اشیای تاریخی به کشورهای خارجی برای نمایش ارسال شده بود و استقبال خوبی برای دیدن این آثار وجود داشت. از فرودگاه اتریش که پایتخت فرهنگی اروپاست تا موزه بیلبوردهای تبلیغی این نمایشگاه وجود داشت، ما نیز باید بتوانیم نمایشگاه های متقابل را برگزار کنیم. بنابراین این نمایشگاه در ۸ کشور اروپایی و کشورهای آفریقایی برگزار شد و حدود دو سال این نمایشگاه ها طول کشید.
رجبعلی خسروآبادی، رئیس هیأت مدیره شرکت ایرانگردی و جهانگردی گفت: در صنعت میهمان نوازی از دنیا نسبت به بعضی از خدمات گردشگری عقب تریم. از لحاظ خدمات اقامتی و هتلی، گردشگری، و… پایین تر هستیم. از لحاظ جاذبه های گردشگری به نسبت خدمت رسانی با نقطه بهینه فاصله داریم. نمی شود جهانگردی را تأیید کنیم ولی تمهیدات اندیشیده نشود. مثلاً جاده نداشته باشیم اما دعوت به بازدید از جاذبه داشته باشیم.
خسرو آبادی تاکید کرد: در دنیا این مفاهیم در قالب آیین و مقررات و امکانات و زیرساخت آورده شده و با نگاه به این اجزا متناسب سازی انجام شده است. ما نمی توانیم دعوت به گردشگری کنیم ولی هتل و مکان مورد نظر برای اقامت گردشگر به تعداد کافی نباشد.
رئیس هیأت مدیره شرکت ایرانگردی و جهانگردی با اشاره به اینکه ما در زمینه جاذبه ها در بین ۱۰ کشور اول هستیم، گفت: بیان این مهم برای به بالفعل رسیدن این مهم است. چیزی که می خواهیم عرضه کنیم را باید امکانات سنجی کنیم تا بتوانیم به هدف برسیم.
وی اضافه کرد: اگر مردم شمال می روند به کنار کدام ساحل باید رفت؟ نباید فقط بگوییم نروید! وقتی ۱۰۰ نفر گنجایش هتل وجود دارد، چرا مردم را ترغیب کنیم که ۵۰۰ نفر بروند و برگردند. توسعه متوازن در این زمینه باید ایجاد شود، درحالیکه در بحث سرویس دهی و گردشگری ما نیازمند امکانات مناسب برای گردشگران هستیم.
این مسئول در این حوزه عنوان کرد: سفر می تواند تعادل اقتصادی ایجاد کند و کسی بودجه دارد بیشتر هزینه کند بطور مثال در سال ۷۶ اولین بار در مراسم هفته گردشگری حضور داشتم و باعث افتخار است که بعد از ۲۵ سال حتی رئیس جمهور در این زمینه و توسعه متوازن گردشگری قدم برمی دارند.
خسرو آبادی همچنین در پاسخ به سوالی درباره دیپلماسی گردشگری به این صورت پاسخ داد: بعد از انقلاب نگاه به گردشگری باید عوض میشد و برخی اصلاحات در حوزه رفتاری باید صورت می گرفت. بعد هم جنگ تحمیلی را داشتیم که ارتباط و امنیت شهروندان را کاهش داده بود. بعدها نیز آیین نامه ای مصوب هیأت وزیران شد و بحث رایزنی جدیداً مطرح شده است.
وی اضافه کرد: در سالهای بعد توسعه گردشگری حتی در برنامه کاندیداهای ریاست جمهوری نیز موردتوجه قرار گرفت. توسعه گردشگری سهل و ممتنع است. سهل است چون همه کشورها در آن پیشرفت کردند چه در آسیا و چه در آفریقا و اروپا.
رئیس هیأت مدیره شرکت ایرانگردی و جهانگردی ادامه داد: امروزه هر مقصدی را میتوان ایجاد کرد و پنهان کاری و عدم دسترسی وجود ندارد ولی چرا ممتنع است؟ چون صنعت حساسی است. گردشگری اگر گران شود یا امنیت تأمین نشود، از بین می رود.
گردشگری رکن اصلی انتقال فرهنگ وتوسعه اقتصادی است
محمدرضا پاکروان، دیپلمات سابق ایران در یونان و آذربایجان از دیگر میهمانان نشست با اشاره به اهمیت دیپلماسی گردشگری گفت: دیپلماسی می تواند در معرفی فرهنگ ما به سایر ملل مؤثر باشد، چرا که رایزن گردشگری، فناوری علمی، مطبوعاتی و… همه باید در یک کانون متمرکز شود و باید با گذر از شرایط مالی که در همه جا مطرح هست، بتوانیم از ظرفیت افراد هوشمند در این زمینه استفاده کنیم.
وی با مثال ترکیه که ۲۰۰ رایزن نخبه در این زمینه دارد، بیان داشت: دیپلماسی کاربرد فن و مهارت برای ارتباط با سایر ملل است که به صورت عالمانه و محققانه در قالب برنامه های کوتاه مدت و بلندمدت صورت می پذیرد.
پاکروان تصریح کرد: با توجه به فعالیت های که در دیپلماتی فرهنگی آتن، نخجوان و… مثال و نکاتی را لازم به ذکر می دانم بطور مثال در چند سال گذشته مدیریت اندیشکده را به عنوان گردشگر اروپایی به ایران هدایت کردند که ما ایشان را به خوزستان فرستادیم و تصور این محقق و پژوهشگر را که دید مثبتی نداشت ولی تحول پیدا کرد و با بهره گیری از همین دیپلماسی، مقاله ای درباره جنگ تحمیلی ایران به زبان ایتالیایی نوشت. پس دیدیم که وقتی ظرفیت های کشوری را ببینند می توانند در زمینه نمود و معرفی آن مؤثر باشند.
پاکروان تأکید کرد: قطعاً رایزن گردشگری، رایزن فرهنگی، رایزن فناوری های علمی، مطبوعاتی و غیره باید در یک کانون متمرکز شوند تا بتوانیم با توجه به شرایط اقتصادی موجود از ظرفیت های افراد هوشمند خردمند در کشور استفاده کنیم.
پاکروان همچنین یونان را به عنوان کشوری موفق در صنعت گردشگری معرفی کرد و گفت: یونان بسترهای لازم برای ورود گردشگران را آماده کرده و سالانه حدود ۱۰ تا ۱۱ میلیون گردشگر را پذیراست که باعث گردش اقتصادی و معرفی فرهنگ و قابلیت های این کشور به جهان می شود و ۱۹ درصد درآمد ناخالص ملی اش هم از همین مسیر بوده است.
وی ادامه داد: تجربه حضور بیش از ۳ سال در آتن که تنها کشوری است که وزارت کشتیرانی دارد و در سال ۱۱ میلیون گردشگر دارد، به من نشان داده که میتوان داشته های گردشگری را در ۲۳ دقیقه روی عرشه کشتی منتقل کرد تا ضمن آشنایی مردم با فرهنگ و میراث گردشگری شان، موجبات تبلیغ و گسترش این صنعت را پدید می آورند.
پاکروان تاکید کرد: در دولت سیزدهم قرار بر استفاده از ظرفیت ۱۳ منطقه آزاد است که می تواند در گردش پذیری مؤثر باشد. ما از توریسم باید ذائقه شناسی کنیم البته این امر به کمک سیاست های گردشگری مدون و دارای چهارچوب های اصولی میسر است. مثلا چین از این بابت فروش صنایع دستی خرد، سود و منفعت بسیاری را کسب کرد. کتاب چین از دریچه گردشگری که به فارسی نیز ترجمه شده است را معرفی می کنم که ما هم با الگوگیری از آن بتوانیم بطور ساختارمند گردشگری کشورمان را توسعه دهیم.
وی اضافه کرد: در نخجوان آذربایجان به هر علت و تحت هر عنوانی جشن برگزار می شود و ما داشته های کمتری از آنها نداریم. سالانه ۶۰۰ بیمار گردشگر به غار نمکی نخجوان می روند و بااینکه داشته های ما بسیار بیشتر از اینهاست، مدیریت نمی شود. همچنین باید آگاهی بخشی و آموزش لازم را در این زمینه داشته باشیم.
گردشگری و حمل و نقل را دو قطب بهم پیوسته اند
طاهریان، رئیس انجمن شرکتهای هواپیمایی ایران هم افزود: در ایام اربعین حسینی، تا روز پیش از روز اربعین حسینی ۵۴ هزار نفر از طریق حمل و نقل هوایی جابجا شدند. این می تواند امتحانی برای صنعت هوایی کشور باشد که ۱۶ شرکت هواپیمایی دست به دست هم دادند و این مهم را محقق کردند.
عباس بیدگلی، مدیر اجرایی جامعه هتلداران نیز با اشاره به این موضوع که نظام سیاسی از دست اندرکاران حوزه گردشگری در دوران کرونا حمایتی نکرد، گفت: با توجه به این عدم حمایت زمان زیادی لازم است تا به شرایط دوران قبل از کرونا برگردیم، بسیاری از نهادها و دستگاه های ذیربط دست اندرکار هستند و می توانند در توسعه گردشگری مؤثر باشند.
وی به برنامه هفتم توسعه نیز گریزی زد و اظهار امیدواری کرد که در مبحث توسعه گردشگری نمود داشته باشد و افزود: در اسناد بالادستی و سند بودجه سال آینده کشور و همچنین در کتب درسی نیز به میراث فرهنگی و گردشگری توجه ویژه شود. باید کودکان را در این حوزه تربیت کنیم تا بتوانیم سالهای بعد از مواهبش بهره ببریم.
محسن حاج سعید، رئیس کانون سراسری راهنمایان گردشگری کشور که از دیگر میهمانان نشست بود، گفت: این نگاه نشان دهنده اینست که پاویون ایران به سمت خرید پیشرفت ندارد و اینکه اگر مراجعه نداریم و بازدیدها از غرفه ایران کم است، چه فکری باید داشته باشیم.
وی با شرح اینکه طراح دروازه های ورودی اکسپو در دبی هدف این اکسپو را تأثیرگذاری بر کودکانی که مراجعه می کنند، بیان کرده و امیدوارند که کودکان اصالت و گذشته را بشناسند و بفهمند که اینده مبتنی بر چیست، اذعان کرد: باید یک فرصتی که در منطقه وجود دارد را برای معرفی خودمان استفاده کنیم، چون کشورهای همسایه از لحاظ سبقه میراث فرهنگی و گردشگری از ما غنی تر نیستند.
مطالب مرتبط:
