کمتر از سه هفته دیگر تا تعطیلات نوروز باقی مانده است. ستاد ملی کرونا اما هنوز استراتژی خاصی برای سفرهای نوروزی تدوین و تصویب نکرده است. با این حال وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به عنوان متولی سفر در کشور بارها تاکید کرد که مجوز سفر با تور و رزرو اقامتگاه را از این ستاد گرفته است. آژانس های مسافرتی و هتل ها هم براساس این اظهارات مقامات وزارتخانه، تبلیغات سفرهای نوروزی را شروع کرده اند، برخی حتی تخفیف های ویژه ای گذاشته اند؛ مثلا یک آژانس مسافرتی تبلیغ کرده «تور شش روزه استانبول با قیمتِ بی نظیر! فقط ۸ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان.
با این حال سخنگوی ستاد ملی کرونا این احتمال را مطرح کرد که با ادامه روند موجودِ ویروس کرونا در کشور، سفرهای نوروزی منتفی شود. برای همین علیرضا رئیسی به مردم توصیه کرد «فعلا برای رزرو بلیت هواپیما، قطار و… در نوروز ۱۴۰۰ اقدام نکنید.» این اظهارات، هم مردم و هم شرکت های گردشگری را سرگردان کرده است.
استیصال در بازار سفر نوروزی اسفند سال گذشته هم وجود داشت. از یک طرف مرزها بسته و سفرها و پروازها لغو شد و آژانس ها، هتل ها و شرکت های هواپیمایی نمی توانستند یا نمی خواستند پول مردم را برگردانند و از طرف دیگر، مردم چند ماه را در دادگاه و شورای حل اختلاف و اداره های مختلف دنبال پس گرفتن پولشان بودند.
آمار تجمیع شده ای از میزان شکایت ها و زیان مالی وارد شده به مردم و تاسیسات گردشگری از محل لغو سفرها در تعطیلات نوروز ۹۹ وجود دارد، هرچند که به گفته رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران از دی ماه ۹۸ تا مهر ۹۹ حدود ۲۰۴۶ پرونده در کمیته رسیدگی به شکایات در محل این انجمن تشکیل شده که بیشتر آنها شکایت مردم از آژانس های مسافرتی بوده است. مبلغ این شکایت ها اعلام نشد. وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که کمیته مشابهی برای رسیدگی به شکایت ها دارد نیز تا کنون از ارائه آمارهای دقیق از میزان شکایت مردم، آژانس های مسافرتی و هتل ها خودداری کرد و تنها به یک آمار کلی از میزان خسارت واردشده به صنعت گردشگری که ۲۲ هزار میلیارد تومان از زمان شیوع ویروس کرونا تا این اواخر بوده، بسنده کرد. هتل ها نیز هرگز درباره میزان شکایت های مردم شفاف سازی نکرده اند. فقط رئیس جامعه هتلداران ایران در آبان میزان خسارت واردشده به صنعت هتلداری کشور را تا پایان شهریور ۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برآورد کرده است.
بیشتر شرکت های گردشگری هنوز نتوانسته اند خسارت تحمیلی از تعطیلات نوروز ۹۹ را به خاطر بخشنامه هایی که در آخرین لحظات صادر شد و آنها را در برابر مردم قرار داد، جبران کنند. بعضی از مسافران هم هنوز به پول های شان نرسیده اند. ظاهرا این سناریو برای تعطیلات نوروز ۱۴۰۰ از پیش نوشته شده است، چرا که پیگیری ها نشان می دهد هنوز به راه حلی برای تکرار نشدن آن بحران نرسیده اند.
برخی از آژانس داران و هتلداران نیز با وجود آن که تبلیغ و فروش سفر و خدمات نوروزی را آغاز کرده اند، اما نسبت به آینده تردید دارند. حرمت الله رفیعی، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران درباره نگرانی از بابت لغو سفرهای نوروزی و تحمیل یک زیان دیگر براساس اطلاعاتی که دارد، گفت: شرکت های خدمات مسافرتی تا کنون یک میلیون و ۳۰۰ هزار پکیج سفر برای تعطیلات نوروز ۱۴۰۰ فروخته اند، اگر مسیر سفر مسدود شود زیان هنگفت دیگری را متحمل می شوند. او تاکید کرده که اگر سفرها بار دیگر ممنوع شود دولت باید ضرر و زیان ناشی از تورهای کنسل شده را که رقمی بیش از ۶۰۰ میلیارد تومان است به آژانس های گردشگری برگرداند.
هتل ها برای حفاظت از خود در برابر خسارات احتمالی و جلوگیری از ضررهای بیشتر بتازگی توافق کرده اند که در صورت کنسل شدن رزرو اتاق از سوی مسافر، هتل ها جریمه و خسارتی نپردازند. جشمید حمزه زاده، رئیس جامعه هتلداران ایران گفت: سال پیش به دلیل شیوع ویروس کرونا و اعلام تعطیلی هتل های همه شهرهای کشور توسط ستاد ملی مقابله با کرونا، هتل ها مبلغ کنسلی مسافران را پرداخت کردند. اما امسال مسافر با علم به شیوع کرونا اقدام به رزرو هتل می کند. بنابراین اگر اتاقی را کنسل کند تابع دستورالعمل و شیوه نامه رزرو مراکز اقامتی خواهد بود و براساس آن باید جریمه کنسلی را بپردازد. مگر این که ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کند هتل های یک شهر تعطیل شود. در آن صورت هم باید جلسه ای برگزار شده و تصمیم گیری شود.
حالا با وجود آن نگرانی و سرگردانی هایی که با هشدار و پیش فرض های ستاد کرونا برای احتمال محدودیت و حتی ممنوعیت سفر در تعطیلات نوروز همراه شده است، اما معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همچنان این سخن خود را تکرار می کند: دفاتر خدمات مسافرتی با برنامه ریزی قبلی امکان فعالیت در ایام نوروز با اسکان در مراکز کنترل شده را دارند و با ارائه رزرو از مراکز اقامتی مجاز نیز امکان سفر افراد خارج از قالب تورهای گردشگری وجود دارد.
او پیرامون استیصال در بازار سفر نوروزی یادآور شد که ستاد ملی مقابله با کرونا به این سمت رفت که سفرهای نوروزی علاوه بر اینکه تبلیغ نشوند، تعطیل هم بشوند اما با بررسی های بیشتر و با تنظیم دو پیش شرط، قول داده اند که فعالیت واحدهای گردشگری در ایام نوروز ۱۴۰۰ ادامه یابد؛ نخست این که با حفظ و حراست از سلامت مردم دوباره به پیک نرسیم و دیگری رعایت پروتکل ها و توصیه های بهداشتی.
این درحالی است که ستاد کرونا هنوز درباره مدل های پیشنهادی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای سفرهای نوروزی به تصمیم قاطع نرسیده است. علیرضا رئیسی، سخنگوی این ستاد گفت: اگر می توانستیم شرایط و رفتارمان در قبال ویروس را کنترل کنیم، می شد دو نوع سفر را انجام داد؛ در نوع اول ثبت نام افراد در تور بود تا حمل و نقل و محل اسکان آن ها کنترل شود. در نوع دوم افرادی هم می توانستند با وسیله نقلیه خود اما تحت نظر تور سفر کنند تا محل اسکان شان تحت نظر باشد. این دو نوع سفر می توانست اجرایی باشد، اما در حالت سوم افراد با ماشین خود به خانه یا ویلای خود یا اقوام می رفتند که در این حالت شرایط از کنترل ما خارج بود و در نوع آخر هم افراد با ماشین خود یا وسیله حمل و نقل عمومی به سفر می رفتند و در پارک ها چادر می زدند که این نوع از سفر از ابتدا ممنوع اعلام شد. در حال حاضر مشکل اصلی ما سفر رفتن گروه سوم است. اگر پروتکل ها در دو هفته باقی مانده به خوبی رعایت شود آن وقت شاید بتوان اجازه داد سفرهای نوع یک و دو انجام شود اما اگر موفق به رعایت پروتکل ها نشویم دیگر سفرها امکان پذیر نیست.
سخنگوی ستاد ملی کرونا تصریح کرد: باید در مورد سفرها واقع نگر بود. البته که می دانیم مردم تحت فشار هستند و برخی سه عید است که سفر نرفته اند، عید سال ۱۳۹۸ که سیل آمد، عید سال گذشته و امسال هم درگیر کرونا و ویروس جهش یافته هستیم و با این شرایط بعید است بتوانیم پیشنهادات مطرح شده در ستاد در مورد سفرهای هوشمند و سلامت را تصویب کنیم.
مطالب مرتبط:
