بدنبال اخبار و گزارشهای منتشر شده، این پرسش مطرح می گردد که جریان ساخت اقامتگاه در کنار دفن شدگان چند صد ساله دولاب چیست؟
اقامتگاه در کنار دفن شدگان چند صدساله در دولاب تهران؟!
تصاویر همه چیز را نشان نمی دهند، چه از اقدامات آغاز شده در دو ماه گذشته در محوطه دروازه دولاب و چه برنامه ریزی هایی که حرف زیادی برای گفتن دارند، از زمانی که طرحشان را برای ایجاد یک میدانگاه در محدوده بین دو قبرستان تهیه کردند تا وقتی تامین سرویس های بهداشتی محوطه را در دستور کارشان قرار دادند.
اما حالا برخی از کسبه و بومی های این محدوده تاریخی در دروازه دولاب تهران حرفهای دیگری هم از این محدوده تاریخی و اقدامات در حال انجام دارند.
دو طرف خیابان را سردر و ورودی می زنند | می خواهند درختان را قطع کنند!
حسین حسن، سنگ تراش محدوده آرامستان های ارامنه که مغازه اش چسبیده به قبرستان آشوری هاست، می گوید: گویا قصد دارند خیابان را مانند خیابان سی تیر پیاده راه کنند، یک ماه است زندگی ما را فلج کرده اند. هیچ راه ورودی نداریم و دو سمت شمال و جنوب خیابان را بسته اند.
او با بیان اینکه از برخی متولیان پروژه شنیده که قرار است دو طرف خیابان را ببندند و بعد از پایان طرح در حال اجرا با نصب سردر و ورودی از بازدیدکنندگان هزینه ورودی نیز دریافت کنند، ادامه می دهد: طبق حرفهایی که شنیده ام قرار است برخی درختان را قطع کنند، خیابان را بکنند و محدوده را سنگفرش کنند؛ چیزی شبیه به خیابان سی تیر.
او حتی به نامه ای اشاره می کند که از املاک شهرداری منطقه ۱۴ به او رسیده و درخواست شده تا در صورت امکان بخشی از ملکش را برای تبدیل محدوده به اقامتگاه از او خریداری کنند، اما هیچ اجباری برای این کار نبوده است.
یکی دیگر از بومی های مسن منطقه که باید برای رفت و آمد به خانه از موانع ایجادشده توسط پیمانکاران طرح عبور کند، می گوید: شنیده ایم قرار است برای این منطقه درهای ورود و خروج بگذارند، اما به نظر می رسد تا زمانی که این کار اجرایی می شود باید ساکنان این منطقه در بدترین شرایط رفت وآمد کنیم، به خصوص ما مسنهای منطقه در شرایط بدی می توانیم این کار را انجام دهیم.
او نیز از قطع شدن درختان و ایجاد مکان هایی به عنوان اقامتگاه شنیده و می گوید: نمی دانم اقامتگاه را به چه منظوری ایجاد می کنند، درختان این منطقه آنقدر قدیمی هستند که ما آنها را حتی به اندازه سن خود و بیشتر از آن تخمین می زنیم، چطور می خواهند این کار را انجام دهند؟
شاید قصدشان اقامتگاه بومگردی است، اما قرار بر بارگذاری جدیدی در این آرامستان نیست
مرتضی ادیب زاده، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران درباره طرح ساماندهی و مرمت آرامستانهای دوازه دولاب می گوید: مجموعه آرامستانهای دولاب توسط سازمان بهشت زهرا (س) و در راستای حفاظت از آرامستانهای تاریخی تهران مرمت و ساماندهی می شوند.
او با بیان اینکه این طرح با اعتبارات سازمان بهشت زهرا و همکاری شهرداری منطقه و نظارت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران در دست اجراست، ادامه می دهد: در این پروژه گذر میانی مجموعه آرامستانها که پیش از این به صورت خیابان آسفالته بود، با رویکرد ایجاد بستر گردشگری در این منطقه، سنگفرش و پیاده راه شده و کلیه دیوارهای بیرونی آرامگاه ها مرمت می شوند.
او با اشاره به اینکه این مجموعه در سال ۱۳۷۹ به شماره ۲۶۸۸ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید، می افزاید: طرح پیشنهاد عرصه و حریم این مجموعه آرامستان تاریخی توسط مشاور تهیه شده و در جلسه حرایم وزارتخانه نیز مطرح شده است.
او با تاکید بر اینکه قرار است همه مسیرهای بازدید بین قبور نیز شن ریزی شده و با احیای جوی ها و کانال های سیمانی و آجری آن به شکل اولیه، بافت داخلی نیز ساماندهی شود، اضافه می کند: در این مرحله بهسازی سرویس های بهداشتی و مرمت و ساماندهی دیوارهای داخلی و نیمکت ها و برخی المان های داخل آرامستان در دست اجراست.
او درباره حرف های شنیده شده مبنی بر ایجاد اقامتگاه در این محدوده تاریخی نیز می گوید: آنجا اقامتگاهی نداشته که قرار بر ساماندهی آن باشد، فعلا در این مرحله موارد اعلام شده را فقط تایید کرده ایم. شاید قصد دارند برای پلاکهای آن محدوده مجوز اقامتگاه بومگردی یا مهمانپذیر بگیرند، چون چند خانه در آن مسیر است.
او با تاکید بر اینکه قرار نیست هیچ بارگذاری جدیدی در آرامستان ها انجام شود، به ساماندهی سرویس های بهداشتی در این محدوده اشاره می کند و می افزاید: در طرح تهیه شده قرار است آن محدوده دیگر ماشین رو نباشد، اقدامی که مستلزم مجوز دستگاه های مربوطه است تا بتوانند خیابان را ببندند.
به گفته ادیب زاده، میراث فرهنگی در جلسه شورای حریم وزارتخانه مصوب و اعلام کرد تا مشاور طرح، بعد از اصلاحِ طرح، بار دیگر آن را ارائه کند، بر این اساس خیابان میانی در قبرستان جز عرصه تاریخی باشد و همه مجموعه را همراه با خیابان میانی یک مجموعه ببینیم، چون پتانسیل گردشگری آنجا خیلی بالاست و برای مردم محلی می تواند اشتغالزایی داشته باشد.
پرونده ثبتی آرامستان را برای این طرح دیده اید؟
سعید سادات نیا، کارشناس تهیه پرونده ثبتی در پرونده ثبتی گورستان ارامنه در منطقه دولاب تهران که اواخر دهه ۷۰ تهیه شده، اینطور آورده است: «قدمت این بنا را به قدیمی ترین سنگهای قبر حاضر در محوطه گورستان یعنی اواخر دوره قاجار نسبت می دهند، که بعد از تغییر کاربری گورستان ونک به باشگاه آرارات، تعدادی از سنگهای قبر باارزش آن به این مجموعه منتقل شد. قدمت این سنگ قبرها ۱۵۰ سال است و بیشترین تصاویر برجسته ای را شامل می شوند که به عنوان میراث باارزش فرهنگی قوم ارامنه در ایران قابل نگهداری خواهند بود.
نه تنها خود قبرستان که قرار گرفتن کلیسایی به ابعاد ۴*۸ مترمربع در گورستان کاتولیک ها آن را متمایزتر و ارزشمندتر نیز کرده است، یا حتی قرار گرفتن کلیسایی با طراحی داخلی و گچ بری و نقاشی دیواره ها و سقف ها در گورستان روس و یونان و مقبره سربازان گمنام جنگ جهانی دوم. نکته قابل توجه طبق آن چیزی که در پرونده ثبتی اعلام شده، پیشنهاد اداره کل میراث فرهنگی استان اردبیل برای ثبت ملی این قبرستان تاریخی در تهران است.
براساس اعلام سیدمحمد بهشتی، رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی به محمدرضا آیت الهی، استاندار وقت تهران در سال ۱۳۷۹ ثبت ملی گورستان ارامنه به این مقام تهران ابلاغ و تاکید شده که براساس مواد قانونی ۵۵۸ تا ۵۶۹ کتاب پنجم مجازات اسلامی هر نوع تغییر و دخل و تصرف در اثر مدکور جرم تلقی شده و مرتکب، مشمول مجازاتهای قانونی می شود، این نامه در آن زمان به شهرداری منطقه ۱۲ تهران نیز رونوشت شده است.»
اکنون در این شرایط یکی از مهمترین اتفاقات پیش رو برای این محوطه تاریخی طرحی است که پیمانکار شهرداری در حال اجرای آن برای قبرستان تاریخی است، محدوده ای که شهرداری در جلسات مختلف بارها از ساماندهی آن حرف زده است، اما اینکه این طرح تا چه میزان براساس تصویب میراث فرهنگی و مصوبات بررسی شده اجرایی می شود، جای سوال است.
مطالب مرتبط:
