گردشگری ورزشی به معنای سفر از یک محل به محلی دیگر با هدف درگیر شدن با یک فعالیت یا رویداد ورزشی تعریف می‌شود. این نوع از گردشگری دارای انواع مختلفی است. به عنوان مثال گردشگری رویدادهای ورزشی، گردشگری ورزشی فعال و گردشگری ورزشی نوستالژی از جمله آن به شمار می‌رود.
گردشگری ورزشی ابتدا محبوب نبود و مورد استقبال گردشگران قرار نمی‌گرفت اما در دهه اخیر تعداد کسانی که در رویدادهای ورزشی خارج از منطقه زندگی خویش شرکت می‌کنند، به شدت افزایش یافته است.
با اینکه گردشگری ورزشی مدت زیادی وجود داشته اما می‌توان گفت مفهومی نسبتا جدید به حساب می‌آید و چند دهه بیشتر نیست که مورد استقبال گردشگران قرار گرفته است.
مطالعات آکادمیک زیادی وجود دارد که به مفهوم گردشگری ورزشی می پردازد؛ به طور کلی گردشگری ورزشی را در قالب سفر به دور از محل سکونت اصلی خود برای شرکت در فعالیت‌های ورزشی، اهداف تفریحی یا مسابقه، سفر برای مشاهده ورزش در سطح مردمی یا نخبگان و سفر برای بازدید از یک جاذبه ورزشی مانند موزه ورزشی تعریف می‌کنند.
علاوه بر این‌ها تعاریف دیگری در خصوص گردشگری ورزشی بیان شده است.
به عنوان مثال گامون و رابینسون، محققان حوزه گردشگری، بیان می‌کنند گردشگری ورزشی علاوه بر مدیریت و بهره‌برداری از رویدادهای بزرگ به ارائه خدمات و تجارب مرتبط با ورزش و گردشگری ویژه گردشگر ورزشی می‌پردازد.
گامون و رابینسون همچنین استدلال می‌کنند صنعت گردشگری ورزشی را نمی‌توان به راحتی تعریف کرد و با توجه به نوع گردشگری ورزشی که مورد بحث است، تعاریف متفاوتی وجود دارد.
بر اساس بیانیه‌های رسانه‌ای سازمان جهانی گردشگری(WTO) و کمیته بین‌المللی المپیک(IOC) که در سال ۲۰۰۴ اعلام شد، اهمیت گردشگری ورزشی مورد تأکید قرار گرفته است. در این بیانیه عنوان شده گردشگری و ورزش با یکدیگر مرتبط بوده و مکمل است و هر ۲ نیز نیروهای قدرتمندی برای توسعه به‌شمار می‌آید. به عنوان مثال سرمایه‌گذاری در پروژه‌های زیربنایی مانند فرودگاه‌ها، جاده‌ها، استادیوم‌ها، مجتمع‌های ورزشی و پروژه‌های رستوران‌ها برای مردم محلی و همچنین گردشگران تأثیر به‌سزایی در توسعه ایجاد می‌کنند.
این موضوع نشان‌دهنده فرصت‌های اجتماعی و اقتصادی است که گردشگری ورزشی برای مردم محلی و همچنین بازدیدکنندگان یک منطقه فراهم می‌سازد.
گردشگری رویدادهای ورزشی
این بخش از گردشگری ورزشی شامل رویدادهای ورزشی بزرگ مثل بازی‌های المپیک یا مسابقات جام جهانی فوتبال می‌شود. این ۲ رویداد هر چهار سال یک بار برگزار می‌شود و از مشهورترین و پرطرفدارترین مقاصد گردشگری ورزشی در دنیا به شمار می‌رود. هر دوره این رویدادها در شهر و کشور متفاوتی برگزار می‌شود و همواره حضور گردشگران فراوانی را به همراه دارد.
علاوه بر این‌ها گردشگری مرتبط با تیم‌های مطرح ورزشی نیز بخشی از گردشگری ورزشی محسوب می‌شود؛ به عنوان مثال می‌توان سفر برای تماشای مسابقه یکی از تیم‌های محبوب در یک لیگ داخلی را یکی از انواع گردشگری ورزشی نام برد.
گردشگری ورزشی فعال
کسانی که برای ورزش و در واقع شرکت در یک رویداد ورزشی به جایی سفر می‌کنند، گردشگران گردشگری ورزشی فعال به حساب می‌آیند. این نوع از گردشگری شامل تورنمنت‌ها و رویدادهای مختلف ورزشی می‌شود. به عنوان مثال ورزش‌های گلف، قایق‌رانی، تنیس، ماهی‌گیری، موج‌سواری، شنا و غواصی از جمله ورزش‌هایی است که گردشگران زیادی برای شرکت و حضور در آن به سفر می‌پردازند. بر این اساس برخی از کارشناسان این زیرمجموعه را نیز به ۲ دسته دیگر شرکت‌کنندگان در رویداد و علاقه‌مندان به رویداد تقسیم می‌کنند.
گردشگری ورزشی نوستالژیک و مشاهیر
این زیرمجموعه از گردشگری ورزشی به سفرهایی اطلاق می‌شود که بازدید از جاذبه‌های گردشگری ورزشی را در بر می‌گیرد که از جمله آن می‌توان به تالار مشاهیر ورزشی، موزه‌های ورزشی و ورزشگاه‌های بزرگ و مشهور دنیا اشاره کرد؛ البته می‌توان ملاقات با مشاهیر ورزشی را نیز در این بخش قرار دارد. همچنین دسته‌بندی دیگری نیز برای این شاخه از گردشگری وجود دارد که شامل گردشگری ورزشی سخت و گردشگری ورزشی نرم می‌شود.
گردشگری ورزشی سخت رویدادهای رقابتی ورزشی را شامل می‌شود. در این نوع سفرها رویداهای ورزشی به عنوان انگیزه سفر به مقصدی خاص قرار دارد. بازی‌های المپیک، جام جهانی فوتبال، مسابقات جایزه بزرگ فرمول یک و رویدادهای ورزشی منطقه‌ای مانند بازی‌های آسیایی جزو این دسته است.
گردشگری ورزشی نرم نیز شرکت در فعالیت‌های ورزشی تفریحی یا سرگرمی‌هایی مانند پیاده‌روی، اسکی و قایق‌رانی تفریحی را در بر می‌گیرد. گردشگری ورزشی مزیت‌های اجتماعی و اقتصادی مثبتی به همراه دارد. البته نباید از یاد برد که گردشگری ورزشی اثرات زیست‌محیطی نیز ایجاد می‌کند و از آنجایی که شاید این نوع از گردشگری اثرات مخرب و منفی به دنبال داشته باشد، از این رو لازم است با مدیریت دقیق اثرات منفی آن کنترل و مدیریت شود.
منابع:
tourismteacher.com
www.sportstourismnews.com
مطالب مرتبط:
