تخت جمشید در فاصله ی ۵۷ کیلومتری شمال شیراز قرار گرفته و از اولین و مشهورترین آثار ایرانی ثبت شده در میراث جهانی یونسکو است. ساخت بنای تخت جمشید که یکی از با شکوه ترین آثار حجاری ساخته دست بشر است، در سال ۵۱۴ قبل از میلاد به دستور داریوش پادشاه هخامنشی در زمینی به وسعت ۱۲۵ هزار متر مربع آغاز گردید و طی سالیان متمادی توسط دیگر پادشاهان این سلسله از جمله خشایارشاه و اردشیر اول تکمیل شد. هر یک از تصاویر و نمادهای حجاری شده بر دیوارها، مجسمه ها، ستونها و سرستونهای باشکوه و شگرف بیانگر آرا و فرهنگ سازندگان آن است و از ویژگیهای منحصر به فرد این بنا به شمار میروند. کاخ های تخت جمشید محل گردهمایی ها، جشنها و پایتخت هخامنشیان و آنچنان که بنیانگذار آن، داریوش بزرگ، میخواست نماد شکوه و جلال آنان در قرون مختلف بوده اند. در میان تالارها و قسمتهای مختلف، کاخ آپادانا مهم ترین بخش تخت جمشید از نظر وسعت، ارتفاع و جلوه ی هنر ایرانیان آن زمان است که در قسمت مرتفعی از این بنا و مشرف به جلگه ی مرودشت ساخته شده است. علاوه بر تالارها و کاخهای مجموعه و مشرف به عرصه ی بنا، در سمت شرق سه آرامگاه در کوه ساخته شده اند و گمان میرود متعلق به اردشیر دوم، اردشیر سوم و داریوش سوم باشند.
