مرودشت با دارا بود آثار تاریخی ارزشمندی همچون تخت جمشید از شهرستان های سرشناس استان فارس به شمار می رود. یکی از این آثار گرانبها نقش رجب است و قدمت آن به دوره ساسانیان باز می گردد.
این منطقه باستانی از چند نقش برجسته و کتیبه تشکیل شده است. هجاری های صورت گرفته هر یک مراسم هایی را به تصویر کشیده اند و اگر از ضلع شمالی آن ها بنگرید به ترتیب مجسل شاپور دومین پادشاه ساسانی یا همان مجلس اول، نقش برجسته و کتیبه کرتیر از روحانیان با نفوذ زرتشتی، مجلس دوم و یا تاجگذاری اردشیر بابکان و مجلس سوم یا همان مجلس تاجگذاری شاپور نخست(بنیانگذار سلسله ساسانیان) را به وضوح خواهید دید. این آثار گرانبها نشان از شکوه شاهان ساسانی و توجه خاص به فر ایزدی و تصاحب برحق این حکومت دارند.
هجاری های نقش رجب:
۱- مجلس اول: مجلس شاپور و درباریان:
بر روی این نقش برجسته دومین پادشاه ساسانی یا همان شاپور و ۹ تن از بزرگان حکومتش به تصویر کشیده شده اند. پادشاه با جامه ای بلند و چین دار، موهایی مجعد و چکمه پوش در حال اسب سواری نشان داده شده است. مستطیلی ۴*۶ متر مربعی فضای این نقش برجسته را در بر گرفته و نزدیک به ۱٫۵ متر با سطح زمین فاصله دارد. ۴ سطر به خط پهلوی ساسانی بر روی اسب شاه حکاکی شده و ترجمه آن نیز به زبان یونانی در کنارش و در ۶ سطر به چشم می خورد. مضمون این کتیبه ها به شرح زیر است:
اهورامزداپرست، خداوندگار شاپور، شاهنشاه ایران و انیران، فرستاده از طرف خدا، پسر اهورامزداپرست خداوندگار اردشیر شاهنشاه ایران و انیران، فرستاده از سوی خدا، پسر خداوند بابک شاه
۲- مجلس دوم: مجلس تاجگذاری اردشیر بابکان
در این اثر تاریخی اردشیر بابکان نخستین پادشاه ساسانی به همراه چندین مرد، زن و کودک به تصویر کشیده شده است. این حجاری ها صحنه تاجگذاری این پادشاه را به هنگام دریافت حلقه پادشاهی از اهورامزدا به نمایش می گذارد. سنگواره از مساحت ۴٫۵*۲٫۵ متر مربعی برخوردار است و تمام جزئیات لباس ها، کلاه، آرایش موها و صلاح ها به زیبایی در آن نمایان است.
اهورامزدا و ۲ خانم در این سنگ نگاره نشان داده شده اند و به احتمال زیاد همسر و مادر اردشیر می باشند. همچنین ۲ مرد قرار گرفته پشت سر اردشیر به ترتیب یکی از خدتمکاران شاه و دیگری به احتمال زیاد فرزند او، شاپور است. ۲ کودک نشان داده شده مابین اهورا مزدا و اردیشر نیز یکی فرزند شاپور یا همان بهرام است اما هویت دیگر نقش برجسته هنوز مشخص نیست.
در این تصاویر اهورامزدا با دست راست خود تاج شاهی یا همان دیهیم را به اردشیر می دهد و با دیگر دست خود شاخه برسم را که شاخه ای است مقدس و معمولا گندم است را به او اعطا می کند.
کتیبه ای نیز در کنار بانوان این سنگواره حجاری شده است و ترجمه آن بدین معنی است:
دین زرتشت در حال انقراض بود، که من، اردشیر شاه آن را زنده کردم.
۳- سنگ نگاره و کتیبه کرتیر:
اما سومین اثر تاریخی سنگ نگاره ای است که کتیبه ای ۳۱ سطری بیشترین بخش آن را تشکیل می دهد. در یک بخش آن نمایی از کرتیر، موبد با نفوذ زرتشتی به تصویر کشیده شده است و با دست خود به کتیبه اشاره می کند. از کتیبه نیز تنها ۲۰ سطر آن باقی مانده است و مفهوم کلی آن معرفی کرتیر، حادثه معراج وی در مراسم کردگان و کارهایی است که در زمان حیات خود انجام داده است. ترجمه بخشی از این کتیبه به شرح زیر است:
پس من کرتیر در شهر(کشور) با راستی(صادقانه) خدمت کرده ام و نسبت به ایزدان و خدایان(فرمانروایان) نیک پرستنده و خوش نیت بوده ام، بدین ترتیب من از ایزدان اینگونه خواستم، چنانچه ایزدان، من کرتیر را در جهان زندگان(این جهان) به ارجمندی(داری) پایگاه(مقام) کرده اید، همانگونه از این پس، در جهان مردگان(آخرت) نیز وسیله(رسیدن) به بهشت و دوزخ را به من بنماید و در مورد این اعمال(خدمات دینی و اداری) نیز که در شهر(کشور) کرده می شود…
۴- مجلس سوم: مجلس تاج گذاری شاپور اول
این سنگ نگاره در حال به تصویر کشیدن مراسم تاج گذاری فرزند اردشیر بابکان در سمت راست این مجموعه است و گفته شده از نقش برجسته های نقش رستم برای ساخت آن الهام گرفته شده. استفاده از تناسبات صحیح و کنده کاری های با دقت و تمیز، آن را از سایر آثار حکاکی بر روی صخره های این دوره حکومتی متمایز می کند. قابی مستطیل شکل با مساحتی ۴٫۵*۳ متر مربعی این یادگار با ارزش را در خود جای داده است و گفته می شود ۲ سال پس از تاجگذاری شاپور ساخته شده است.
اهورامزدا، شاپور و ۹ تن از درباریان شاه در این هجاری ها نشان داده شده اند که پادشاه و اهورامزدا با جامه هایی مشابه و سوار بر اسب و در حال تاجگذاری هستند. اگر کمی دقت کنید کتیبه ای را بر روی تن اسب شاپور خواهید دید و مفهوم آن این است:
این پیكری است از بغ مزدا پرست، خدایگان شاپور شاهان شاه ایران و انیران كه چهره از یزدان دارد، نواده خدایگان بابک شاه.
از دیگر قسمت های نقش رجب میدان گاه بزرگی است که در رو به روی این مجموعه قرار دارد. گفته شده در دوره حکومتی شاهان ساسانی مراسم های مهمی چون تاجگذاری در این میدان صورت می گرفت. لازم به ذکر است مکان فعلی در گذشته های بسیار دور تفرجگاه زیبا و آباد بود لذا مهمانان علاوه بر در دسترس بودن منطقه به دلیل قرار گیری بر سر مسیر شاهی می توانستند از این زیبایی ها لذت ببرند.
