قلعه های تاریخی یکی از یادگارهای بازمانده از گذشته و تاریخ کشورمان هستند که گویای نکات و مسائل زیادی درباره دوره ای است که آن اثر در آن احداث شده و باید در حفظ و نگهداری آن کوشید.
قلعه آقاخان لیراوی که از نظر معماری ویژگی های خاص خود را دارد، در فاصله حدود ۳۰ کیلومتری جنوب بندر دیلم برجای مانده از دوره قاجار در روستای حصار واقع است که بواسطه حکومت بر دشت لیراوی در آن می زیسته است. این قلعه یکی از آثار زیبا در جنوب کشور است که در دوران قاجار توسط آقاخان لیراوی ساخته شده است، اما به علت نداشتن متولی خاص و مشکل مالکیتی مرمت و بازسازی نشده و روز به روز فرسوده تر می شود.
مشخصات قلعه آقاخان
این قلعه چهار هزار مترمربع مساحت دارد که شامل چهار برج دیده بانی، شاه نشین، تعدادی اتاق درونی و اندرونی، سیاه چال و بخش های دیگری بوده که امروزه بخش های زیادی از آن وجود ندارد و از بین رفته است. ارتفاع ساختمان این قلعه بیش از هفت متر است و از قلعه های زیبای حاشیه خلیج فارس است. این قلعه دارای ۱۵ اتاق و یک حمام بوده که حمام دارای خزینه و همیشه آب گرم داشته است و بسیار در نوع خود جالب به نظر می رسد. در ساخت سقف این قلعه از بوریا و چوب بسیار محکمی به نام چندل برای تیرپوش استفاده شده و در اتاق های آن از چوب ساج و از ملاتی محلی به نام چاری بکار گرفته شده است.
در زمان ساخت این قلعه در قسمت تحتانی ساختمان، زیرزمین هایی وجود داشته که مخصوص نگهداری طیور و قسمتی مربوط به نگهداری گندم و جو برای ذخیره سازی بوده است. این بخش ساختمان که در واقع حیاط داخلی خان بوده است، دارای چندین قسمت مختلف شامل آشپزخانه، نان پختن خدمتگزاران، مکان مخصوص تهیه ماست، فرآورده های لبنی و قسمتی نیز برای زندگی سپاهیان بوده است.
مرمت و بازسازی قلعه آقاخان منوط به واگذاری به میراث فرهنگی است
معاون برنامه ریزی و امور عمرانی فرمانداری دیلم گفت: قلعه آقاخان لیراوی از آثار ملی ثبت شده است که نیاز به مرمت و بازسازی دارد.
محمدطاهری افزود: این بنای تاریخی ضمن اینکه مشکل مالکیتی دارد تا زمانیکه به اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی واگذار نشود، دولت نمی تواند اعتباری برای مرمت و بازسازی آن اختصاص دهد.
وی اظهار کرد: برای حل مشکلات ایجاد شده و مرمت و بازسازی آن در قبل نشستی با خانواده آقاخان لیراوی و با حضور یک سرمایه گذار که از هفت معمار برتر ایران بودند، برگزار شد و حتی مطالعات اولیه صورت گرفت، اما به علت وضعیت نامشخص مالکیتی به بن بست خوردیم و نتیجه ای عاید نشد.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان های گناوه و دیلم گفت: قلعه آقاخان لیراوی جز آثار ملی ثبت شده به علت مشکل مالکیتی، هنوز به میراث فرهنگی واگذار نشده است.
حمزه بهاگیر افزود: این قلعه در تاریخ پنجم آذر ۱۳۷۹ به شماره ۲۸۷۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و در صورتیکه به میراث فرهنگی واگذار شود، اعتبار لازم برای مرمت و بهسازی آن اختصاص خواهد یافت. وی اظهار داشت: برای برطرف شدن مشکل مالکیتی و واگذاری این آثار ملی به میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تاکنون پیگیری های متعددی صورت گرفته و حتی با چندین نفر از نوه های آقاخان لیراوی صحبت شد، اما نتیجه ای دربر نداشته است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناوه و دیلم گفت: از این قلعه بازدیدهای متعددی صورت گرفته و بخشهایی از آن در زمین لرزه یک ماه پیش ریزش کرد که به مدیریت بحران استان بوشهر اعلام شد تا نسبت به مرمت آن اقدام شود. وی بیان کرد: درصورتیکه این قلعه ثبت شده ملی مرمت و بازسازی نشود، از بین خواهد رفت و باید هرچه زودتر مشکل مالکیتی آن برطرف شود.
مطالب مرتبط:
